'Nimmer ben ik zo diep doorgedrongen in het leven van een vrouw van wie ik de geur ik nog nooit heb geroken.' Francisco van Jole en zijn fascinatie voor webcam-Corrie: beeldroman, sleutelgat, of omgekeerde televisie: interessant is wat er aan deze kant van het scherm gebeurt.

 IN de rechterbovenhoek van mijn computerbeeldscherm gloeit in een klein venster het portret van een jonge vrouw. Ze lacht verleidelijk, bijna verlegen. Haar lange donkere haar is opgebonden, een enkele sliert wist te ontsnappen en strijkt langs haar wang. Twee ragdunne zwarte bandjes lopen over haar blote schouders en houden de dunne jurk omhoog die haar borsten bedekt. Onder de afbeelding staat 'going out', de tijdsaanduiding geeft aan dat ze om half tien is vertrokken. Het is vrijdagavond en ze is naar een feest.
 Het beeld is statisch en ik wacht nu al uren tot het gaat bewegen. Ik weet dat het uiteindelijk zal gebeuren, alleen niet wanneer. Het kan over vijf minuten zijn, het kan ook een dag duren. Misschien zelfs twee.
 De 25-jarige Corrie uit Amsterdam is in amper twee maanden tijd welhaast een rage op Internet geworden. Samen met haar vriend Rickert heeft ze thuis een camera op Internet aangesloten, een webcam. De site (http://come.to/cam@home) wordt gefrequenteerd door tienduizenden voyeurs. Een groot deel van de dag, onder het werk of tijdens het pretnetten, houd ik een half oog op haar gericht. Ik zie hoe ze ontbijt en de afwas doet. Ik zie haar na een feest met gezwollen ogen dronken achter het scherm zitten. Ik zie hoe ze haar roes uitslaapt, tanden poetst. Nimmer ben ik zo diep doorgedrongen in het privé-leven van een vrouw van wie ik de geur nog nooit heb geroken.

 Als de camera niet aan staat is steeds hetzelfde beeld te zien, maar wanneer Corrie zich aan de wereld wil tonen wordt het plaatje iedere dertig seconden vernieuwd. Dat blijft niet onopgemerkt. Het nieuws over haar aanwezigheid verspreidt zich over het net en de gluurders stromen toe, zoals hoofden op een zonnig terras en masse een mooie verschijning volgen. Want daar gaat het om: gluren, maar zonder dat het stiekem is, want Corrie heeft het digitale sleutelgat zelf aangebracht en controleert het.
 Aan de site is een chatbox gekoppeld waar kijkers opmerkingen kunnen uitwisselen. Corrie doet nu en dan mee. De mensen die er rondhangen, veelal mannen, praten over één onderwerp: Corrie. Heb je haar gisteren gezien? Wanneer komt ze online? Ze heeft me een e-mail gestuurd. Ze is boodschappen aan het doen.' Maar ook: Ik ga er vandoor, m'n vriendin komt zo thuis. M'n moeder zegt dat ik naar bed moet. Mijn dochtertje moet vroeg op.'
 De sfeer van de gesprekken verandert als het lustobject zelf binnentreedt. Vertaald naar de wereld buiten Internet lijkt het nog het meest alsof een horde bronstige mannen zich verzamelt rond het mooiste meisje in het café. Complimentjes en indrukmakerij flitsen over het scherm. Corrie geniet en speelt het spel mee. Verbale aaien worden uitgedeeld, loftuitingen beantwoordt met persoonlijke vragen. Opvallend is de zelfregulering. Een enkele keer stommelt een rallende botterik binnen die denkt dat hij op een kant-en-klare porno-site terecht is gekomen. Dat wordt afgestraft door de andere aanwezigen. Flirten doe je immers niet met expliciete taal.
 Corrie is een verleidster. Zelfs als de temperatuur om bontjassen schreeuwt, draagt ze tropenkleding. Af en toe zoent ze naar de camera. En in de avonduren beantwoordt ze een enkele keer aan de hunkering van de kijkers. De bandjes vallen van haar schouders. Ze staat op zodat het beeld volledig gevuld is door haar in dunne kleding gehulde boezem. Een beeld dat minstens dertig seconden, plots een eeuwigheid, op het scherm blijft hangen. Soms gaat ze verder, en hult zich in een negligé, likt veelbetekenend aan ijsblokjes of hapt suggestief in een aardbei. Een ander keer grijpt ze haar borsten en drukt ze tegen elkaar.
 Daarmee lijkt de populariteit van Corrie's cam verklaart. Toch klopt er iets niet. Op Internet is aan pornografisch en erotisch materiaal alles te vinden wat een mens kan bedenken. Waarom dan verzamelt iedereen zich op een plek waar misschien - héél misschien - een bijna naakt meisje uit Amsterdam te zien is? Daarom wellicht. Kijken naar Corrie is als achter een gokkast staan, waarbij tijd geld is. Want er moet veel geduld geoefend worden voor een 'prijs' die wellicht niet eens komt.

 Volgens Corrie en Rickert zelf is hun populariteit voornamelijk te danken aan het feit dat ze bereikbaar zijn via de chatbox. Iemand zien en er ook nog berichten mee kunnen uitwisselen, zou een magische aantrekkingskracht hebben. Maar ook dat is raar. Want aan contact is op Internet evenmin gebrek. Wellicht is de truc juist dat Corrie net niet de wensen vervult die ze zo uitgekiend oproept, en is de aantrekkingskracht gebaseerd op de zoete gesel van de erotiek: het opwekken van lust zonder vervulling. De grens van overspel wordt angstaanjagend dicht benaderd zonder die ooit te overschrijden. De nadrukkelijke aanwezigheid van vriend Rickert is niet onbelangrijk. Hij is de straf voor zondige gedachten.
 De interactiviteit maakt de ervaring natuurlijk wel bijzonderder en onvergelijkbaar met de hausse aan erotiek die via de tv de huiskamer binnenstroomt. De invloed van de kijker beperkt zich tot zappen. Dit is meer een soort beeldroman die zich tijdens het bekijken laat sturen.
 Het initiatief van Corrie en Rickert is niet uniek op Internet. Er zijn honderden camera's die geïnteresseerden in het privé-leven van de eigenaars laten gluren. Veel zogeheten girl-cams en in mindere mate ook guy-cams zijn echter commercieel. Wie wil kijken moet de credit card trekken. Die professionaliteit neemt een hoop van de lol, want onschuld, weg. Een commerciële cam moet uiteindelijk altijd waar voor het geld van de kijker leveren. Het is het verschil tussen een spontane flirt en een callgirl bellen.
 De bijzonderheid schuilt in het tamelijk ongedwongen karakter van het project en het enthousiasme waarmee het duo hun online presence gestalte geeft. De cam@home is één groot spel waarvan de spelers zelf niet weten wanneer het ophoudt en de regels gedurende het verloop worden verzonnen en gewijzigd. Corrie wekt in woorden de indruk haar exhibitionisme te willen temperen, maar breidt het in de praktijk steeds verder uit. Zoals ook de beweerde afkeer om tot seks-site bestempeld te worden, weinig steek houdt. Het e-mail-contact bijvoorbeeld verloopt via een account die is vernoemd naar een beroemd porno-acteur en de selectie in het online beschikbare beeldarchief wekt niet de indruk dat het gezellig koffie drinken op de voorgrond staat.

 De twee studenten bewegingswetenschappen aan de Vrije Universiteit zeggen dat ze absoluut geen commerciële site willen maken maar ondertussen kunnen er wel foto's van Corrie besteld worden. De grens tussen amateurisme en exploitatie is ragdun op Internet.
 Wat hun intenties werkelijk zijn, is ook niet zo relevant. Anders dan bij de televisie speelt het interessantste deel zich af aan de kijkerszijde van het scherm. Corrie en Rickert zijn geen sterren maar wezens die in je hoofd kruipen en meer vragen oproepen dan beantwoorden.
 Zo dringt zich na verloop van tijd onwillekeurig de vraag op wie nu eigenlijk welke rol vervult. Op het eerste gezicht zijn de twee erop uit de kijkers te behagen, later rijst het knagend besef dat het ook andersom kan zijn.
 In de huidige opzet lijkt de cam geen lang leven beschoren. Tijdens de chats is het al vaak zo druk dat Corrie of Rickert amper boven het gedruis uitkomen. Daarnaast genereert de cam met de dag meer data-verkeer en providers zijn daar over het algemeen niet gelukkig mee. Het studentenduo zal - of ze dat willen of niet - uiteindelijk moeten commercialiseren of de opzet moeten aanpassen. Dat is jammer, maar voor de verslaafden aan dit psychologisch sadomasochisme is het misschien ook wel de enige afkickmethode.

Francisco van Jole