Een van de mooiste prijzen op deze planeet is de Darwin Award, die dankzij Internet snel wereldwijd furore maakt. De prijs wordt toegekend aan personen die een onschatbare bijdrage leveren aan de evolutie door zichzelf om het leven te brengen. De winnaars praktizeren het darwinisme middels gedrag dat er toe leidt dat hun genen uit het reproductieproces worden verwijderd. Aldus voorkomen ze de degeneratie van de menselijke soort. Voorwaarde is wel dat de persoon in kwestie aan zijn einde komt door een totaal gebrek aan inzicht, bij voorkeur tijdens een poging de slimmerik uit te hangen.
   Een van de bekendste voorbeelden - en mooiste verhalen - van Darwin Award-winnaars is de zogeheten JATO Guy. Op een dag troffen agenten van de Arizona Highway Patrol ergens in de woestijn een hoop schroot aan. Het metaal lag opgetast halverwege een heuvelwand die een scherpe bocht markeerde op zo`n typisch Amerikaanse weg: een kilometerslange, totaal verlaten streep asfalt dwars door de woestijn.
   De agenten konden de verwrongen hoop metaal maar niet thuis brengen. Het leek nog het meest op een neergestort vliegtuig maar er waren ook aanwijzingen dat het om een auto ging. Alleen waren er geen sporen. Verderop in de weg liep weliswaar een honderden meters lang lint van gegroefd asfalt en verbrande rubberresten maar dat hield plotseling op. De agenten riepen de hulp in van de technische recherche die er na uitgebreid onderzoek in slaagde het schroot te determineren en te achterhalen wat er gebeurd was.
   Het bleek inderdaad een auto te zijn, een Chevrolet Impala bouwjaar 1967. De eigenaar had op de een of andere manier de hand weten te leggen op een JATO unit, oftewel een raket. JATO staat voor Jet Assistant Take-Off en eigenlijk is het niet meer dan een houder voor grote hoeveelheid raketbrandstof die tot ontbranding wordt gebracht om grote, zwaar beladen, militaire vrachtvliegtuigen een extra duwtje te geven als ze van korte startbanen moeten opstijgen.
   De bestuurder had bedacht dat de raket hem wel eens kon helpen een hoge topsnelheid te halen. Lekker kicken. Dus was hij naar de woestijnweg gereden, had de raket aan de achterzijde van zijn auto gemonteerd en was gaan rijden. Hoogstwaarschijnlijk had de bestuurder op zo`n 5 kilometer afstand van de bocht de raket geactiveerd. Het verbrandde en gesmolten asfalt op die plek leek daar althans op te wijzen. Een JATO-raket bereikt in circa vijf seconden de topsnelheid van ruim 500 kilometer per uur en blijft daarna nog zo`n 25 seconden actief. Kortom een acceleratie waar een `sportief autorijder` alleen maar van kan dromen.
   Als gevolg van de plotselinge snelheidsvermeerdering werd de bestuurder volgens de berekeningen blootgesteld G-krachten die normaal voorbehouden zijn aan straaljagerpiloten die de naverbrander voluit zetten, overigens met als resultaat dat ze door de uitgeoefende druk buiten bewustzijn raken. Niettemin slaagde de bestuurder erin koers te houden. De paniek brak vermoedelijk na enkele seconden uit toen de bestuurder gerealiseerd moet hebben dat een van de belangrijkste kenmerken van raketten is dat er geen `uit`-knop op zit. Raketten kun je nu eenmaal wel starten maar niet stoppen. De enige manier om ze te stoppen is ze opblazen nog voor het einddoel bereikt is maar dat was in dit geval geen aantrekkelijk perspectief. Dus trapte de aspirant astronaut op voluit op de rem. Echt helpen deed dat niet. De remblokken verdampten vrij snel als gevolg van de hoge wrijving. Wel trokken de banden, en toen die verbrandden vervolgens de velgen, een lang spoor door het wegdek.
   Ongeveer 2 kilometer voor de bocht deed de raket wat raketten geacht worden te doen. De auto steeg op van de grond en zette zijn reis voort via de lucht. Uiteindelijk boorde de raketwagen zich op vier meter van de grond bijna een meter diep in de bergwand aan het einde van de rechte weg. Van de bestuurder zelf waren de stoffelijke resten nauwelijks te terug te vinden, op enkele kleine stukjes been, tand en haar na. Ook werden er van vingernagels aangetroffen in een stuk schroot waarvan men vermoedt dat het een deel van het stuurwiel is geweest. Deze onbekende `JATO-guy` won in 1994 de Darwin Award.
   Probleem is alleen dat het verhaal niet waar is. Op de homepage van het Arizona Department of Public Safety, waaronder de Highway Patrol ressorteert is het verhaal te vinden, evenals op een paar honderd andere Internet-sites. Agent Bob Steiner meldt op de pagina dat hij in 1994 het eerste telefoontje over de zaak ontving van iemand die wilde weten of het verhaal klopte. Steiner zocht het uit maar kon nergens aanwijzingen vinden dat het woestijndrama zich inderdaad ooit had afgespeeld. En hoewel inmiddels algemeen bekend is dat het verhaal verzonnen is, belt er iedere week nog wel iemand met het verzoek om meer informatie.
   Op het net zijn veel sites gewijd aan de Darwin Award en allemaal hebben ze verhalen en voorbeelden van lieden die als gevolg van zelfvernietiging aan hun einde komen. Zoals de kerel die tijdens een ruzie met de kolf van zijn geweer op de voorruit van de auto van zijn van vriendin beukte waarna het wapen afging en een kogel hem dodelijk trof. Of de onverlaat die stampij maakte in een winkel en van de toonbank een hotdog griste nadat de eigenaar gedreigd had de politie te bellen. Hij schoof de snack in een keer in zijn mond en liep stoer naar buiten zonder af te rekenen. De politie vond hem op de stoep: gestikt in zijn buit. Ook is er de dronkelap in Thailand die een olifant sarde door het beest een banaan voor te houden maar steeds terug trok als het dier wilde toehappen. De dronkaard werd ter plekke vertrapt. Verder zijn er verhalen over mensen die niet omkomen maar wel in moeilijkheden geraken. Zoals de vrouw die een bank trachtte te overvallen met een elektrische kettingzaag en zich te laat realiseerde dat je daar een stopcontact voor nodig hebt.
   Veel van dergelijke verhalen zijn moderne vertelsels, oftewel urban legends. Soms berusten ze deels op waarheid, soms zijn het hedendaagse interpretaties van oude verhalen. De legende van JATO-guy bijvoorbeeld wordt wel gezien als een eigentijdse versie van de Griekse mythe van Icarus die er in slaagde te vliegen door met was vleugels aan zijn lichaam te bevestigen en vervolgens neerstortte toe hij de zon te dicht naderde en de was smolt.
   Het mooiste aan de verhalen is dat ze op hun beurt ook weer ingebed zijn in een legende: de Darwin Award. Want ook al wemelt het van informatie over de Darwin Awards, nooit is ergens te vinden wanneer en - belangrijker - door wie deze prijs wordt toegekend. De Award is een verzamelnaam geworden voor een bepaald type verhalen. Een handzaam begrip om te sneren naar lieden die denken dat je op treinen kunt surfen, of stoer op het dak van een bus klimmen net voor dat lage tunneltje. Het is zelfs niet bekend wie hem verzonnen heeft. Voor de winnaars is dat ook niet van belang.
  
  
Francisco van Jole

Index van Het Rijk der Fabelen