Een scholiere zit op een avond alleen op haar studentenkamer nadat ze de verkering met haar vriendje heeft uitgemaakt en verveelt zich. Ze kruipt achter de computer, maakt verbinding met Internet en struint door de duizenden chatkanalen, oftewel babbelboxen, die daar permanent gevuld zijn met mensen die zich eveneens vervelen en zinnetjes naar elkaar intikken. Uit nieuwsgierigheid blijft ze hangen in een op sex georienteerde chatkanaal en raakt `aan de praat` met een wildvreemde kerel waarmee ze, regel voor regel, al snel de wildste fantasieen uitwisselt.
   Op de een of andere manier vindt ze het wel aangenaam en ze spreken af elkaar de volgende avond weer langs elektronische weg `te ontmoeten`. En daarna weer. Gaandeweg de getypte conversaties raken ze ook anderszins meer geinteresseerd in elkaar. Niettemin durft ze niet te vertellen dat ze nog op school zit en wekenlang onderhouden ze alleen op deze manier contact. Telefoneren willen ze niet met elkaar om de magie van de `cyber-relatie` niet te doorbreken. Evenmin wisselen ze foto`s uit. Zelfs elkanders echte namen willen ze niet weten en blijven elkaar noemen bij de schuilnamen die mensen gewoonlijk in dergelijke communicatiesystemen gebruiken.
   Na een maand of wat constateren ze dat ze toch wel erg verliefd zijn. ,,Je zou m`n volgende echtgenote kunnen zijn,`` laat haar elektronische vriendje weten. De scholiere zelf is inmiddels zo in de ban van haar nieuwe liefde dat ze meent dat uiterlijk of leeftijd er helemaal niet meer toe doen. Dit is haar onomstotelijk haar ware. Uiteindelijk besluiten ze met elkaar af te spreken. Om het enigszins verlegen gedoe van `hoe zie je er uit` en `hoe herken ik je` te omzeilen, komen ze overeen een kamer in een motel te huren en elkaar daar direct te ontmoeten.
   De scholiere arriveert als eerste, passend gekleed voor een romantische avond. Terwijl ze wacht, besluit ze de romantiek te verhogen door de lichten te doven en een kaars aan te steken. De volgende stap is dat ze maar alvast in bed kruipt. Op dat moment gaat de deur open en staat in de opening het silhouet van een man. Ze fluistert zijn naam en hij de hare. Het licht gaat aan en twee kreten van schrik weerklinken. Ze staat oog in oog met haar vader.
   De afgelopen maanden circuleert dit verhaal op het net. Alhoewel anders beweerd wordt, is het nooit echt gebeurd en televisiekijkers zullen er misschien een scene uit de populaire cult-serie Twin Peaks in herkennen, waarbij Audrey Horne als undercover prostituee in een bordeel haar eigen vader als eerste klant krijgt. Die plot is echter niet door de schrijvers zelf bedacht. Al veel langer doet een soortgelijk verhaal de rondte over een vertegenwoordiger die in een vreemde stad een escort-girl bestelt. Tot beider verbazing blijkt het zijn studerende dochter te zijn. Bij een andere variant gaat het om overspelige mensen die elkaar via contact-advertenties leren kennen en dan partners of familie blijken te zijn. Dat verhaal is overigens ook de basis voor een populair liedje: The Pina Colada Song.
   Dergelijke verhalen zijn op hun beurt weer gekuiste versies van veel desastreuzere gebeurtenissen waarbij de - vaak dronken - deelnemers er pas na de daad achter komen dat ze familie zijn. De ene keer broer en zus, de andere keer kind en ouder. Soms merken ze het niet omdat de kamer donker is, een andere keer is er geen herkenning omdat ze verkleed zijn voor carnaval of gekostumeerd bal. Barbara en David Mikkelson die op Internet een uitstekende site over urban legends onderhouden (snopes.simplenet.com) stellen dat de moraal van de verhaal steevast is dat de personen in de problemen komen door `ongepast` gedrag: te snel naar bed willen met een relatief onbekende, of zich te bedrinken waardoor ze geen controle meer hebben over situaties, of zich in de prostitutie te begeven. ,,Het element van de verduisterde kamer is zelfs terug te voeren tot Measure for Measure, een toneelstuk van Shakespeare.`` Al is de plot natuurlijk ook te herleiden tot het verhaal van Oedipus.
   Urban legends zijn moderne verzinsels die rondverteld worden als een soort lessen in beschaving of morele waarden, in die zin doen ze niet onder voor de Griekse mythologie. Een van de belangrijkste kenmerken is dat ze inspelen op, een al dan niet latente, angst.
   Voor wat betreft dat laatste is de jongste variant waarbij Internet een rol speelt, interessant. Contacten leggen via het net is niet zonder risico, te vergelijken met het meenemen van lifters in de auto. De anonimiteit creeert een klimaat waarin niet iedereen blijkt te zijn voor wie ze zich uitgeven en in de Verenigde Staten komt het de laatste maanden regelmatig voor dat mensen daardoor in de problemen raken. Zo werd vrij recent in New York een vrouw urenlang gegijzeld door een man met wie ze afsprak na een masochistisch getinte correpsondentie op het net. De vrouw dacht de man meeging in haar fantasieen, de man bleek ze op te vatten als reeele voorstellen.
   Het is opvallend te zien dat er binnen korte tijd vervolgens een urban legend ontstaat die inspeelt op dat gevaar. Niet door te dreigen met geweld, want daar zijn mensen of immun voor of ze hebben er mee leren leven, maar door in te spelen op een kennelijk natuurlijke angst voor sex met de eigen familie. Dat hakt er stevig in, ook al is het veel onwaarschijnlijker.
   Internet vervult overigens een dubbelslachtige rol in de verspreiding van urban legends. Beter dan andere communicatiesystemen lijkt het in staat verhalen snel, op grote schaal en wereldwijd te verspreiden. Aan de andere kant is het ook een ultieme bron om het waarheidsgehalte van dergelijke verhalen te achterhalen en hun sporen te volgen. Deze serie bijvoorbeeld zou nooit geschreven kunnen zijn zonder het net te gebruiken en dan met name de newsgroup alt.folklore.urban waar dagelijks tientallen berichten door een grote en trouwe groep liefhebbers worden uitgewisseld. Ze ontleden de verhalen en als het even kan ontmaskeren ze die als verzinsels of varianten op veel oudere versies. Of een van de twee elementen, en zo ja welke de verspreiding of ontzenuwing, uiteindelijk de overhand zal krijgen is nog lang niet duidelijk.
  
   Dit is de laatste aflevering van een serie
  
Francisco van Jole

Index van Het Rijk der Fabelen