Verzinsels zijn als virussen. Ze gaan van mond tot mond en muteren in de loop der tijd om zich te verdedigen tegen bestrijdingsmiddelen. Internet is voor dergelijke verzinsels wat een discotheek is voor open tbc. Een mooi voorbeeld daarvan is het zogeheten `Good Times-virus`. In het najaar van 1994 dook op het commerciele netwerk America Online een bericht op met onder meer de volgende tekst: ,,Dit is belangrijke informatie. Pas op voor een bestand met de naam Goodtimes. Als je iets ontvangt met als titel `Good Times` open of lees het dan niet. Het is een virus dat je hard disk wist. Stuur dit door aan al je vrienden. Ze kunnen er erg geholpen mee zijn.``
   Aan dat laatste verzoek werd massaal voldaan. Al snel verspreidde het bericht zich naar Internet, dook het op in alle uithoeken van de planeet en raakten gebruikers massaal in paniek. De vooraanstaande Computer Incident Advisory Capability van het Amerikaanse minister van Energie zag zich genoodzaakt op 8 december van dat jaar een officiele waarschuwing te doen uitgaan. Niet om te waarschuwen voor het virus zelf maar voor het feit dat het alarmerende bericht een verzinsel is. Onderzoek wees uit dat er niet zoiets als een `Good Times-virus` bestond of zelfs maar kon bestaan. Computervirussen kunnen niet verscholen zitten in email-berichten, zo verklaarde de CIAC.
   In al zijn eenvoud was de paniekzaaierij voor het Good Times-virus tamelijk geniaal. Ten eerste omdat de waarschuwing vaak zelf als titel had `Good Times`. Dat zorgde voor voldoende twijfel. De lezer las immers dat zijn computer besmet raakte met het virus als hij een bericht opende met de titel Good Times. En verdomd dat had hij nu net gedaan. Sommige minder ervaren gebruikers bijvoorbeeld installeerden daarop razendsnel software om virussen op te sporen, vonden dan bij toeval een virus dat zich reeds lang voor die tijd in het systeem genesteld had en zagen hun angstige vermoeden bevestigd. In die zin was het bericht als virus-bestrijder paradoxaal genoeg inderdaad effectief.
   Een ander aspect van Good Times ligt een niveau hoger. Het doel van het bericht was dat het zichzelf min of meer automatisch zou verspreiden. Lezers kregen immers het advies om het bericht door te geven aan `alle vrienden`. Het bericht ging daardoor zelf virus-gedrag vertonen.
   Deze elementen maakten de ontzenuwing van het verhaal knap lastig. Computervirussen behoren vanouds al tot het meer mystieke deel van de computertechnologie en hoe leg je in hemelsnaam aan mensen uit dat het Good Times-virus niet bestaat maar dat het bericht zelf het virus is? Een ander probleem is dat de stelling dat virussen niet via email verspreid kunnen worden, niet helemaal klopt. Aan email-berichten kunnen bestanden gekoppeld worden die wel degelijk virussen kunnen bevatten. En die bestanden kunnen soms uit tekst bestaan. Berucht zijn bijvoorbeeld de zogeheten macro-virussen die zijn verwerkt in documenten voor de populaire tekstverwerker MS Word. Dergelijke complicaties maken de ontzenuwing er niet eenvoudiger op.
   De waarschuwing die de CIAC deed uitgaan om het verschijnsel de kop in te drukken, gaf de verspreiding wellicht zelfs een nieuwe stimulans. Kort daarop verschenen er mutaties van het origineel waarin gemeld werd dat een andere overheidsinstantie, de Federal Communications Commission, waarschuwde voor de destructieve gevolgen van het Good Times-virus. Nu is de FCC weliswaar een bekende instantie maar die geeft in de praktijk nooit waarschuwingen uit voor `virus-gevaren`. De toevoeging van een `officiele instantie` gaf de paniek een nieuwe impuls en een paar maanden later, op 3 mei 1995, zag de FCC zich gedwongen een verklaring uit te geven waarin iedere band met het Good Times-virus werd ontkend.
   Een van de vragen blijft wie nu eigenlijk verantwoordelijk is voor de paniek. Les Jones deed via Internet onderzoek naar de herkomst van het originele bericht. Het blijkt onmogelijk om de exacte oorsprong vast te stellen maar er zijn wel aanwijzingen dat het `virus` in eerste instantie niet opzettelijk gemaakt is doch per ongeluk geboren. Volgens een van de verklaringen waarde er in 1994 een elektronische kettingbrief rond met als titel `Good Times`. In een poging de hardnekkige verspreiding van die brief tegen te gaan zou iemand het bericht hebben opgesteld dat het document een virus bevatte en onmiddellijk gewist diende te worden.
   In dat geval bleek het middel vele malen erger dan de kwaal. Eenzelfde lot trof overigens ook een eerdere waarschuwing aangaande een virus in een bestand met als titel PKZIP300. Ooit is er inderdaad een besmet bestand met die naam in omloop geweest maar zover bekend is het inmiddels compleet vernietigd. De waarschuwing ervoor leeft echter nog steeds voort, doch niet op de schaal van Good Times.
   Inmiddels zijn er vele varianten van `Good Times` in omloop met namen als `Pen Pal Greetings` en `Deeyenda`. Grote bedrijven en instanties zijn in de loop der tijd door de nepberichten misleid en deden officiele waarschuwingen uitgaan. Verschillende bronnen melden als `slachtoffer` onder meer het Amerikaanse ministerie van Defensie, de NASA, Microsoft en de telecommunicatiegigant AT&T. Ook de media leverden een substantiele bijdrage aan de paniek. Niet alleen in de Verenigde Staten maar over de hele wereld. Zo waarschuwde een radiostation op Malta voor Good Times en vorige maand nog plaatste een Nederlandse krant een bericht waarin de lezers werden geattendeerd op de gevaren voor een emailbericht met als titel `Pen Pal Greetings`.
  De klakkeloosheid waarmee de onzin voor waar wordt aangenomen is angstaanjagender dan alle computervirussen bij elkaar. Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn dat de waarschuwingen soms verder verspreid worden door hooggeplaatste, doch niet-deskundige, functionarissen en de berichten daardoor meer aanzien krijgen.
   Zoals bij de meeste hardnekkige verzinsels is het succes van het virus te danken aan angstgevoelens. Voor veel mensen die onbekend zijn met het medium is Internet toch een soort poel des verderfs waar de onachtzame gebruikers de meest afgrijselijke dingen kunnen overkomen. Good Times en alle varianten lijken goed in te spelen op die angst. Ervaren gebruikers weten inmiddels wel dat ze de berichten moeten negeren maar de golven nieuwe gebruikers die de komende decennia op het net aangesloten worden maken de kans dat Good Times en haar derivaten zullen afsterven erg klein. Good Times is daarmee , hoewel het geen virus is, waarschijnlijk het meest succesvolle computervirus dat ooit gemaakt is.


Francisco van Jole

Index van Het Rijk der Fabelen